Afname en insturen

Een urinekweek wordt verricht:
– om een urineweginfectie met (potentieel) pathogene microorganismen aan te tonen of uit te sluiten;
– om het aantal micro-organismen per ml te bepalen;
– om het gevoeligheidspatroon van de verwekkers te bepalen;
– om onderscheid te kunnen maken tussen kolonisatie en infectie (b.v. bij bejaarden, kinderen of patiënten met een verblijfscatheter).

Wijze afname
Bij voorkeur de eerste ochtendurine nemen.
Indien dit niet mogelijk is dan urine afnemen nadat drie uur niet is geplast.

Bij bejaarde patiënten en hele kleine kinderen is het onderscheid tussen kolonisatie, verontreiniging of urineweginfectie vaak moeilijk te bepalen. Eenmalige catheterisatie, onder steriele omstandigheden, is dan de aangewezen methode. In uitzonderlijke gevallen is een blaaspunctie door de arts een alternatief. Urine uit een verblijfscatheter is ook bruikbaar indien de urine uit de catheter zelf wordt gepuncteerd en niet uit de verzamelzak.

Bij prostatitis heeft het de voorkeur niet een middenportie, maar juist de eerst geproduceerde urine op te vangen. Onderzoek van “pussige afscheiding” of ejaculaat geeft echter betere onderzoeksresultaten. Bijzondere micro-organismen als Chlamydia en Trichomonas kunnen eveneens prostatitis veroorzaken.

Voor het nemen van urinemonsters zonder ingreep
Het is voor het onderzoek van belang dat de urine die wordt opgevangen zo zuiver mogelijk is. Daarom is het belangrijk dat de schaamstreek goed gewassen wordt.

Afname bij de vrouw
De schaamstreek (omgeving en de binnenkant van de schaamlippen) goed wassen onder de douche of met een schoon washandje. Spreid daarna met de vingers de schaamlippen (zodat de urine niet langs de huid kan lopen). Het eerste deel van de urine laten weglopen, deze portie bevat celdebris en darmbacteriën. Daarna urine opvangen in een schoon bakje of potje.

Afname bij man
De penis (voorhuid teruggetrokken houden) goed wassen onder de douche of met schoon washandje.
Schuif de voorhuid naar achteren. Het eerste deel van de urine laten weglopen. Daarna urine opvangen in een schoon bakje of potje.

Het verkrijgen van urine bij mogelijke prostatitis (indien geen pussige afscheiding  of ejaculaat)
Prostaatmassage is aangewezen, bacteriaemie is echter mogelijk. Na de voorhuid teruggetrokken te hebben, de glans wassen met water en zeep, afdrogen. De voorhuid teruggetrokken houden en urineren. De eerste portie van 15 à 25 ml opvangen in een schoon bakje of potje.

Het verkrijgen van urine bij zeer jonge kinderen
Genitalia wassen met water en zeep; droogdeppen met steriel gaas.
Door prikkelen of afkoelen van de onderbuik proberen “spontaan” urine te laten lozen; scheut opvangen in schoon potje of bakje en overschenken in urinecontainer.
Als dit niet lukt, zelfklevend plastic zakje aanbrengen en maximaal 30 minuten laten zitten; zodra zich urine in het zakje bevindt, met steriele spuit en naald het zakje -na desinfecteren -puncteren en de urine overbrengen in urinecontainer. Men dient zich te realiseren, dat bij monsterafname door middel van een kleefzakje de in de urine aangetroffen bacteriën afkomstig kunnen zijn van genitalia en perineum, hetgeen de interpretatie van positieve uitslagen bemoeilijkt.

Het vullen van de buis met de groene dop
Voor het vullen van de buis met de groende dop kunt u gebruik maken van het geel/witte rietje met naald (zie foto).

Het geel/witte rietje plaatst u in het bakje of potje met urine en u prikt de buis met de groene dop in het gele gedeelte van de rietje op de naald. De buis vult zich nu zelf met urine.